پيشرفت علوم و تغييرات سريع تکنولوژی و لزوم توجه به مسائل اجتماعی و انساني در اواسط قرن گذشته میلادی باعث شد رشته‌های مهندسی سنتی از قبيل شيمی، راه و ساختمان، مکانيک، برق و غيره دیگر پاسخگوی کليه مسائل سازمان‌های صنعتی و خدماتی نبوده و برای جبران چنين کمبودی از پيوند رشته‌های گوناگون ریاضیات، کامپیوتر، علوم مهندسی، مدیریت و اقتصاد، رشته جديدی به نام مهندسی صنايع به وجود آمد. به طور کلی فعاليت‌های مهندسی صنايع پيرامون طرح، بهبود و پياده کردن سيستم‌هايی است که از ترکيب افراد، تجهيزات، ماشين آلات، مواد و سرمايه تشکيل می‌شود. مهندسی صنايع با استفاده از روش‌های تحليلی و تکنيک‌های مهندسی و فنون مديريت و علوم رياضی و کامپيوتر می‌کوشد تا با توجه به هدف‌های مشخص شده نتايج سيستم مورد نظر را پيش‌بينی، تجزيه و تحليل و تعيين کرده و بهترين راه حل را انتخاب و اجرا کند. در اين رشته مسائلی مانند طراحی سيستم و هماهنگ‌سازی فعاليت‌ها، برنامه‌ريزی توليد، کنترل انبار موجودی‌ها و افزايش کارآيی سيستم‌های سازمان‌های گوناگون مطرح است. فعاليت‌های مهندسی صنايع را می‌توان به قرار زير خلاصه کرد:

• بهينه‌سازی با استفاده از روش‌های تحقيق در عمليات شامل برنامه‌ريزی خطی، شبيه‌سازی، برنامه‌ريزی غير‌خطی و پويا و عدد صحيح و آناليز تصميم‌گيری، تحليل سيستم‌ها، مدل‌های احتمالی و تئوری شبکه‌ها

• انتخاب و طراحی فرايندها و روش‌های ساخت

• انتخاب و طراحی ابزار و تجهيزات

• طراحی تسهيلات فيزيکی شامل استقرار واحدها، ماشين‌آلات، تجهيزات، سيستم‌های حمل و نقل و طراحی تاسيسات انبار محصول و مواد اوليه

• طراحی و گسترش سيستم‌های برنامه‌ريزی و کنترل برای توزيع کالاها و خدمات توليد، کنترل موجودی، کنترل کيفيت، تعمير و نگهداری کارخانه، مديريت پروژه و ساير فعاليت‌های مربوطه

• ايجاد سيستم‌های کنترل هزينه شامل کنترل‌های بودجه‌ای و تحليل هزينه

• بررسی فنی اقتصادی آلترناتيوهای سرمايه‌گذاری

• طراحی و ايجاد سيستم‌های اطلاعات و کنترل در مديريت

• ايجاد و استقرار سيستم‌های ارزيابی مشاغل

• طراحی و ايجاد سيستم‌های مديريت حقوق و دستمزد و پرداخت‌های تشويقی و پاداش

• ايجاد معيارهای مناسب براي سنجش و ارزيابی کارکرد شامل سيستم‌های اندازه‌گيری و ارزيابی

• ارزيابی قابليت اطمينان و کارکرد

• برنامه‌ريزی و سازماندهی نيروی انسانی

• برنامه‌ريزی اقتصادی، مديريت مالی و اقتصاد‌سنجی

همچنان که ديده می‌شود، مهندسی صنايع می‌کوشد تا مسائل را با ديد کلی و سيستمی حل کند. لازم به تذکر است که بيشتر سيستم‌های کنونی، به واسطه وسعت عمل و پيچيدگی روابط بين آن‌ها، به سادگی قابل تجزيه و تحليل نيستند، از اين‌رو مهندسی صنايع براي طراحی و گرداندن اين سيستم‌ها، به‌ويژه از نقطه‌نظر مديريت و تصميم‌گيری، به دانش نرم‌افزاری نياز دارد. همچنین در سيستم‌هايی نظير CAD/CAM و سيستم‌های ساخت انعطاف‌پذير FMS و ربات‌ها نیز ضرورت برنامه‌ریزی موجب شده‌است که افق گسترده‌ای را در مقابل مهندسی صنايع برای حل معضلات فنی اقتصادی فرايندهای صنعتی گشوده‌ شود. به طور خلاصه، مهندسی صنايع دانش بسيار موثری در پيشبرد هدف‌های هر سازمان است. مهندس صنايع برای کمک به ايجاد يا بهبود چنين سيستم‌هايی به وجود آمده است. لازم به تذکر است که مهندس صنايع می تواند علاوه بر سازمان‌های صنعتي و توليدی، در ساير سازمان‌ها مانند بانک‌ها، شرکت‌های بيمه، بيمارستان‌ها و سازمان‌های دولتی و غير‌دولتی فعاليت کند. برنامه دانشکده مهندسی صنايع دانشگاه صنعتی شریف براي پاسخگويی به درخواست حال و آينده صنايع ايران و با درنظر گرفتن برنامه دانشکده‌های مشابه دانشگاه‌های معتبر جهان تدوين شده‌است. هدف اين برنامه در مرحله نخست آماده کردن دانشجو به وسيله دروس عمومی مهندسی، به منظور درک مسائل کلی مهندسی و در مرحله دوم آموزش و تربيت او به‌وسيله دروس تخصصی مهندسی صنايع برای پاسخگويی به نيازهايی است که کشور ما به نيروی انسانی متخصص در اين زمينه دارد.